Aktualności

O szkole

Patron szkoły

 Tadeusz Kościuszko pochodził ze średnioszlacheckiej rodziny z Białorusi. Jego ojciec, Ludwik Tadeusz Kościuszko Siechnowicki ,w 1733 r. przyjął posadę miecznika brzeskiego, zaś w 1740 poślubił Teklę Ratomską. Zamieszkali oni w Mereczowszczyźnie pod Kossowem w powiecie słonimskim (pomiędzy Brześciem a Nowogródkiem).Z ich związku przyszli na świat kolejno: Anna(1741), Józef(1743), Katarzyna(1744) i Andrzej Tadeusz Bonawentura (4 luty 1746). Ich ojciec wybierany był na sędziego, miecznika, mianowany pułkownikiem.W 1755 r. Tadeusz wraz z bratem Józefem został zapisany do szkoły pijarskiej w Lubieszowie koło Pińska. 18 kwietnia 1758 umiera ojciec Tadeusza. Kościuszko w szkole chętnie wspomina życiorysy sławnych mężów Rzymskich i Greckich (m.in. Tymoleona, który walczył o prawa ludu greckiego). W 1760 przerywa szkołę (zreformowaną przez Konarskiego) i 5 lat przebywa w domu matki z powodu ciężkiej sytuacji rodzinnej. W 1762 żenią się dwie jego siostry - Anna i Katarzyna. Za protekcją Czartoryskich 18 grudnia 1765 Tadeusz wstępuje do Szkoły Rycerskiej (1765-1794). Uczy się tam historii polskiej i powszechnej, filozofii, łaciny, języków polskiego, francuskiego i niemieckiego, prawa, ekonomii, arytmetyki, geometrii, miernictwa i sztuki inżynierskiej, gdzie w 1766 zyskuje tytuł chorążego. W 1768 traci matkę, zyskując część Siechnowic, gdzie zarządza jego brat Józef. W 1768 zostaje kapitanem a w 1769 jest już podbrygadierem. Otrzymuje królewskie stypendium na wyjazd do Paryża, gdzie wyjeżdża wraz z Józefem Orłowskim swoim przyjacielem. Opuszcza Polskę 5 października 1769. W Paryżu uczęszcza do Akademii Malarstwa i Rzeźby, uczy się rysownictwa, malarstwa, architektury i inżynierii.Spotyka się z patriotami, ogląda kryzys rządów Ludwika XV. W połowie 1774 powraca do Polski z powodu trudnej sytuacji materialnej, procesuje się z bratem, który roztrwonił jego część majątku. Wolny czas spędza u sióstr i stryja Jana Nepomucena Kościuszki, który prowadzi sprawy finansowe Tadeusza. W Sosnowicy, Tadeusz bywa jako nauczyciel rysunków, matematyki i historii córek hetmana Sosnowskiego. Najprawdopodobniej zakochał się w Ludwice - córce hetmana i miał zamiar ją porwać (paździrnik 1775), lecz została zmuszona do ślubu z Józefem Lubomirskim. Uciekając z kraju ścigany przez hetmana otrzymuje list polecający od generała artylerii Brüha, wyjeżdza po pracę do Saksonii, lecz w końcu 1775 r przybywa do Paryża, gdzie namówiony przez francuskiego pisarza Pierre Augustina de Beaumarchais'a wciąga się w walkę o niepodległość Ameryki (wojna z Anglią od 19 kwietnia 1775 r).

      Tadeusz Kościuszko wypływa z Europy w czerwcu 1776 r. W lipcu 1776 dociera do Filadelfii, gdzie 24 września 1776 dostaje zadanie ufortyfikowania Billingsporu zagradzając rzekę Delaware. Przy budowie ufortyfikowań pomaga Kościuszce Francuz Ramone' de L'ysle. Kościuszko otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 50$, a 18 października 1776 otrzymuje nominację na inżyniera pułkownika. 2 kwietnia 1777 przybywa do Ticonderogi, gdzie postuluje o umocnienie Sugar Loaf. Anglicy podejmują ofensywę na wzgórze Benisa, lecz nie mogąc o zdobyć 17 października 1777 toczą bitwę pod Saratogą. Przegrywając ją Anglicy kapitulują. 26 marca 1778 r. pod wodzą Israela Putnama na 2 lata Kościuszko trafia do West Point, gdzie do końca marca 1780 r tworzy zespół fortyfikacji, nie do zdobycia. Do dziś w West Point jest pomnik wzniesiony za zasługi Tadeuszowi Kościuszce. 23 września 1780 przybywa do Wirginii, pragnie wstąpić do armii południowej. W Wirginii zaprzyjaźnia się z Tomaszem Jeffersonem. W armi i południowej Kościuszko otrzymuje stanowisko naczelnego inżyniera. 15 listopada 1782 Kościuszko atakuje Anglików na James Island, a 14 grudnia 1782 Kościuszko na czele swojego oddziału wkracza na zdobyty teren. W marcu 1783 Kościuszko choruje na febrę, zaś 16 kwietnia 1783 kończy się wojna a Tadeusz Kościuszko w czerwcu 1783 r udaje się do Philadelfii, zostaje przyjęty do Towarzystwa Cyncynatów (towarzystwo wojowników o niepodległość). Kongres Stanów Zjednoczonych 13 października 1783 r awansuje Tadeusza Kościuszkę na generała brygady, a w 1784 zostaje odznaczony Orderem Cyncynata.

      15 lipca 1784 r Tadeusz Kościuszko odpływa do Europy mając 38 lat. Z Paryża 12 sierpnia 1784 przybywa do Polski. Otrzymuje odmowę w sprawie dowództwa nad pułkiem ułanów, gdyż Stanisław August pragnie, aby na czele stanął oficer, godny zaufania (szybciej wybucha skandal z Czartoryskim z którym związany był Tadeusz Kościuszko). Po nieudanej próbie służby w wojsku Tadeusz osiada w Siechnowicach gdzie gospodarzy 5 następnych lat. W 1789 r Kościuszko skreślił projekt zorganizowania milicji dowodzonej przez oficera wybieranego na sejmikach, jednak jego projekt zostaje odrzucony. 12 października 1789 r Tadeusz Kościuszko zostaje nominowany na generała armii koronnej. Nie zostaje przeniesiony do armii litewskiej i 20 listopada 1790 melduje się w dywizji wielkopolskiej, a następnie 1 lutego 1791 jest we Włocławku, gdzie w marcu obejmuje dowództwo. Będąc w Międzybożu stara się o rękę 18 - letniej Tekli Żurowskiej, w tym czasie Tadeusz Kościuszko ma 44 lata. Ojciec Tekli nie zgadza się na ich związek ze względu na różnicę wieku.

      Od 1791 trwają manewry wojskowe pod Bacławiem, zaś około 20 listopada Kościuszko na 6 miesięcy obejmuje dowództwo na dywizją po Józefie Poniatowskim. W obliczu ataku Rosji 10 maja 1792 r książę Józef Poniatowski dzieli swoją armię na 3 dywizje (Kościuszko dowodzi 20 szwadronami jazdy i 3 batalionami piechoty). 22 maja 1792 z rozkazu Katarzyny II, Rosjanie przekraczają granicę Polski. Tadeusz Kościuszko w obliczu ataku 29 maja łączy się z Bohem pod Janowem, zaś następnie 19 czerwca 1792 r dociera jako straż tylnia do Zasławia, gdzie łączy się z Józefem Poniatowskim. Tadeusz Kościuszko odznacza się czynną walką w bitwie pod Włodzimierzem (17 lipca) i pod Dubienką ( 18 lipec 1792 ) za co otrzymuje medal Virtuti Militari. 25 lipca 1792 r. Tadeusz Kościuszko dowiaduje się o Konfederacji targowickiej, postanawia na znak protestu złożyć dymisję i 30 sierpnia 1792 r. wyjeżdża do Warszawy, gdzie otrzymuje stopień generała - lejtnanta i szefostwo nad czwartym regimentem buławy pol nej koronnej. W późniejszym okresie Tadeusz Kościuszko choruje na żółtaczkę, zabiega o cofnięcie zakazu noszenia medalu Virtuti Militari, jednakże jego prośby są bezskuteczne. 26 sierpnia 1792 r. francuskie Zgromadzenie Prawodawcze nadaje Tadeuszowi Kościuszce obywatelstwo francuskie. W następnym okresie Tadeusz Kościuszko odwiedza Galicję, Zamość, Puławy, Kraków, Wrocław i Lipsk, gdzie znajduje się centrum emigracji.

      Po naradach z Ignacym Potockim i Hugo Kołłątajem 8 stycznia 1793 r wyjeżdża do Francji, gdzie prowadzi rozmowy z żyrondystami prosząc ich o pomoc w zorganizowaniu powstania w Polsce. Niestety żyrondyści upadają 31 maja 1793, zaś władzę we Francji przejmują jakobini. W sierpniu 1793 Tadeusz Kościuszko powraca z Francji do Liska, zaś później następuje II rozbiór Polski. 11 września 1793 r. Tadeusz Kościuszko po naradach z przyjaciółmi przybywa pod Kraków na naradę z konspiracją krajową, zaś 15 września 1793 porozumiewa się z dowódcą dywizji małopolskiej - Józefem Wodzickim. Odwlekając powstanie wyjeżdża do Włoch, a następnie do Niemiec. Po powrocie z Drezna w lutym 1794 r, decyduje się na rozpoczęcie powstania z powodu redukcji w marcu liczebności wojska.

       Gdy Rosjanie dowiadują się o powstaniu, następują w Warszawie liczne aresztowania, walkę rozpoczyna Antoni Modaliński - brygadier. 23 marca 1794 Tadeusz Kościuszko przybywa do Krakowa, gdzie w obecności mieszkańców miasta składa przysięgę, stając się Naczelnikiem Powstania. Armia powstańcza tworzy się z armii regularnej, milicji, pospolitego ruszenia. Tadeusz Kościuszko tworzy Komisję Porządkową Krakowską, która miała otrzymywać porządek. Idąc na Warszawę 1 kwietnia, zostaje mu zablokowana droga, co skłania Tadeusza Kościuszkę do bitwy 4 kwietnia 1794 pod Racławicami. Wynikiem walki było zwycięstwo taktyczne, lecz Rosjanie ponownie blokują drogę do Warszawy, co skłania Kościuszkę do wycofania się do Bosułowa pod Krakowem, gdzie zwiększa liczebność armii. W bitwie pod Racławicami uczestniczyli chłopi co miało znaczenie moralne i propagandowe. Tadeusz Kościuszko przywdźiewa sukmanę i spełnia przyrzeczenie dane w Krakowie, że będzie walczył o wolność całego narodu. 11 kwi etnia 1794 r Tadeusz Kościuszko blokowany przez gen.Denisowa dowiaduje się o przystąpieniu do powstania dywizji wielkopolskiej, a 24 kwietnia rusza wdół Wisły łącząc się z tą dywizją. W tym samym dniu Tadeusz Kościuszko dowiaduje się o zwycięskij insurekcji w Warszawie, gdyż 17 kwietnia wybuchło tam powstanie, gdzie dużą rolę odegrał Jan Kiliński. Dzień szybciej 16 kwietnia 1794 r dochodzi do powstania na Litwie gdzie walkę podjęło wojsko w Szaelach. Na czele Na czele tej armi stał Jakub Jasiński. Blokowany przez wojska rosyjskie 5 marca Kościuszko dociera do Połańca, gdzie 7 maja 1794 r wydaje Uniwersał Połaniecki znoszący poddaństwo chłopów. 5 czerwca Tadeusz Kościuszko wraz z wojskami Grochowa wyrusza do Szczekocin, gdzie toczy bój z wojskami rosyjsko - pruskimi, gdzie ginie 2000 ludzi, generałowie Wodzicki i Grochowski, oraz śmiertelnie ranny Bartosz Głowacki. Po klęsce oddziałów polskich Tadeusz Kościuszko pragnie popełnić samobójstwo lecz powstrzymuje się z tym zamiarem. 8 czerwca dochodzi do kolejnej klęski pod Chełmem, wojska rosyjskie zagrażają Warszawie od strony wschodniej. 10 czerwca 1794 roku Tadeusz Kościuszko wydaje ?Ordynans generalny wzywający do walki z Rosjanami i Prusakami. 15 czerwaca Kraków zostaje oddany Prusakom, zaś 26 czerwca pod Sołami na Litwie Jakub Jasiński wycofuje się z powodu przewagi Rosjan.

      27 czerwca Kościuszko podejmuje decuzję o stoczeniu bitwy w Warszawie. Z 27/28 czerwca 1794 roku niezadowolony lud Warszawy wtargnowszy do więzień powiesza targowiczan. 10 lipca 1794 roku rozegrało się wiele bojów pod Gołkowem (gen. Zajączek), pod Raszynem (Kościuszko) i pod Błaniem (Mokronowski), podczas których wojska polskie przegrupowują się i fortyfikują od wschodu. 27 lipca 1794 Prusacy uderzają od strony Woli, lecz zostają odparci, w tym samym dniu zaatakowano Wilno, które upada dopiero 12 sierpnia 1794 roku. Generalny atak wojsk prusko - rosyjskich przypadł na 28 sierpnia 1794 roku, zaś oblężenie Warszawy trwało do 7 września 1794 roku. Ostatecznie wrogie wojska zostały one odparte i pozostały pod wrażeniem siły wojsk polskich. Tadeusz Kościuszko zezwala Berekowi Joselewiczowi na formowanie pułku składającego się z Żydów. 13 sierpnia we Francji jeszcze raz potwierdził się fakt, że Francja nie może udzielić pomocy Polskim powsańcom. 19 sierpnia Tadeusz Kościuszko powołuje Sąd Kryminalny Wojskowy. Już 19 września 1794 roku Kościuszko dowiaduje się o nadciągającej armii rosyjskiej z pd - wsch. 19 września Tadeusz Kościuszko opuszcza Warszawę, a 26 września przebywa w Siedlcach, gdzie krytykuje dezerterów i rozkazuje rozstrzelać uciekających. Przed przybyciem do Warszawy, 29 września Naczelnik jest w Grodnie, gdzie krytykuje armię Mokronowskiego następnie powraca do Warszawy 2 października. Już 4 października Rosjanie przekraczają Wisłę pod Czerwoną Karczmą w okolicach Maciejowic. Tadeusz Kościuszko konsultuje się z Zakrzewskim, Kołątajem i Zajączkim, a następnie 6 października o 5 rano opuszcza obóz pod Mokotowem, po raz ostatni widząc stolicę - Warszawę.8 października Naczelnik dowiaduje się o pomyślnej insurekcji w Wielkopolsce i następnego dnia wyrusza pod Maciejowice, otrzymując 7000 żołnierzy oraz liczy na posiłki od Ponińskiego w wysokości 4000. W tym czasie Rosjanie - gen. Fersen liczy 12000 żołnierzy. Bitwa pod Maciejowicami rozpoczęła się o 6 rano 10 października 1794 roku. Walka zakończyła się klęską sił polskich. Sam Kościuszko został porwany z pola walki przez polską kawalerię. Jednakże w okolicach folwarku Krępa Tadeusz Kościuszko zostaje pojmany przez Kozaków, którzy oddają go gen. Fersenowi. Warszawa dowiedziawszy się o uwięzieniu Naczelnika walczyła dalej, na nowego Naczelnika wybrano Tomasza Wawrzeckiego. 4 listopada o 5 rano Rosjanie rozpoczęli szturm na dzielnicę Warszawy - Pragę, zniszczono ją, a na mieszkańcach dokonano rzezi. 9 listopada wojska rosyjskie wkroczyły do Warszawy, część wojsk kapitulowała, a część rozproszyła się.

      13 października zaczęto przewozić Tadeusza Kościuszkę do Petersburga, pokazując Polakom wodza powstania. Do Petersburga Kościuszko dociera 10 grudnia 1794 roku osadzono go w twierdzy Pietropawłoskiej. 12 grudnia Tadeusz Kościuszko składa zeznania dotyczące powstania. Nieustanne napięcie nerwowe spowodowało że Tadeusz Kościuszko chce popełnić samobójstwo. Katarzyna II poinformowana o tym, nakazuje go leczyć i polepszyć warunki więźnia. 17 listopada 1796 roku po śmierci Katarzyny II, car Paweł był pełen sympatii dla Polaków. 26 listopada odwiedza Kościuszkę w więzieniu zaś sytuacja Kościuszki znacznie się polepsza. 28 listopada 1796 roku Tadeusz Kościuszko składa przysięgę poddaństwa, otrzymując 12000 rubli, zostają mu nadane dobra z 1000 chłopów. 29 listopada 1796 roku amnestia zwalnia powsańców.

      Już 19 grudnia Tadeusz Kościuszko wraz z Niemcewiczem wyrusza przez Zatokę Botnicką przez Szwecję do Stanów Zjednoczonych, jednakże nie pragnie on rozgłosu gdyż nie spotyka się z Gustawen IV ( królem Szwecji ). W maju 1797 Kościuszko dopływa do Anglii, a 17 czerwca odpływa z Bristolu do Ameryki, gdzie 18 sierpnia przybywa do Filadelfii. Tadeusz Kościuszko ciągle myśli o powrocie do Europy, dlatego w Filadelfii rozmawia z Létomben (przedstawiciel dyplomacji Francji w Filadelfii ). W maju 1798 roku Tadeusz Kościuszko otrzymuje list zapraszający do Francji, dlatego 4 maja pod cudzym nazwiskiem opuszcza Amerykę. 28 czerwca 1798 roku wylądował w Bayonne skąd następnie udaje się do Paryża. 4 sierpnia 1798 roku wystosowuje list do cara Rosji w którym wypowiedział posłuszeństwo, oddając podarowany dar. Tadeusz Kościuszko we Francji nie zgadza się objąć dowództwa nad Legionami, które były związane z Bonapartym, związuje się z grupą umiarkowanej emigracji, zwolenników Konstytucji 3 maja. 7 sierpnia 1799 roku wstępuje do Towarzystwa Republikanów Polskich. W tym samym czasie Francja podpisuje w Luneville pokój z Rosją, co tymczasowo zgładza przyszłość Legionów. W 1800 oku Tadeusz Kościuszko pisze po francusku pracę o artylerii konnej. Latem 1801 roku przenosi się do Berville koło Fontainebleau. Mieszka u dyplomaty szwajcarskiego, republikanina Piotra Józefa Zeltnera. W 1806 roku, gdy Napoleon wkroczył na ziemie pruskie wzywa w lisopadzie przez ministra policji Fouchea Kościuszkę, lecz ten obawiając się, że Napoleon chce go uzyskać dla sławy nie zjawia się. Utworzono Księstwo Warszawskie, Napoleon upada, car Aleksander 3 maja 1815 roku składa obietnicę, że powstanie państwo polskie. 3 kwietnia 1815 roku car Aleksander pragnie aby Kościuszko wrócił do Polski, lecz on stawia warunki co do reform i granic i nie powraca do Polski.W 1816 roku Tadeusz Kościuszko przekazuje 1000 franków na budowę triumfalnej dla cara w Warszawie. Tadeusz Kościuszko zamieszkał w Solurze w Szwajcarii, wynajdował pokój u Franciszka Ksawerego Zeltnera. 2 kwietnia 1817 roku podpisuje akt zwalniający z poddaństwa i uwłaszczający chłopów w jego dobrach w Siechnowicach.

      Po ciężkiej chorobie ciągnącej się od 1 października 1817 roku, Tadeusz Kościuszko 15 października 1817 roku umiera. Zabalsamowane zwłoki pochowano w kościele Najświętszej Marii Panny Niepokalanego Poczęcia w Solurze, a 23 czerwca 1819 roku złożono zwłoki Tadeusza Kościuszki w Katedrze Wawelskiej. Wnętrzności Tadeusza Kościuszki złożono na cmentarzu w Zuchwyll pod Solurą, zaś serce przewieziono do Polski w 1927 roku i do dziś spoczywa na Zamku Królewskim w Warszawie.

Kontakt

  • Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Pruszkowie
    ul. Kościuszki 38
    05-800 Pruszków
  • 22 758 63 73
    511 817 698

Galeria zdjęć