historia_szkoly-suplement_do_roku_1950.doc

 

 

 

1. Lista nauczycieli w roku szkolnym 1918/1919

2. Sprawozdanie z działalności sklepiku uczniowskiego z 1919 r.

3. Sprawozdanie za rok szkolny 1918/1919 (fragmenty)

4. Tekst wystąpienia kierownika szkoły p. Czesława Żelaznego

5. Lista darczyńców na szkolny sztandar (zapisy z pamiątkowych gwoździ)

6. Lista uczniów wyznania mojżeszowego, rok szkolny 1937/1938

 

1. Lista nauczycieli w roku szkolnym 1918/1919

Nauczyciele:
1918/1919
Gustawa Jasiewicz – kierownik do 19.03.1919 – „nauczycielka i kierowniczka szkoły – w IX kl. rangi. Prowadziła oddział II. Z dniem 15 marca 1919 została przeniesioną na równorzędną posadę do szkoły kolejowej w Żbikowie. Pracowała 22 godzin tygodniowo jako wychowawczyni i gospodyni.”

 

Stanisław Dobrowolski – „nauczyciel IX kl. rangi, - powrócił z Rosji i objął posadę dnia 13 marca 1919; prowadził jako gospodarz i wychowawca III oddział; ponadto udzielał nauki śpiewu w III i IV oddziale. Razem 24 godzin tygodniowo”

 

Maria Hauzenplas – „nauczycielka XII kl. rangi. Początkowo praktykantka, została z dniem 1 kwietnia 1919 zamianowaną jako zastępczyni nauczycielki z płacą 180 MK miesięcznie. Prowadziła jako gospodyni i wychowawczyni II oddział. Pracowała 24 godzin tygodniowo.”

 

Stefania Januszewska – „nauczycielka X kl. rangi. Prowadziła od 31/12 1918 do 15/III 1919  V oddział. Pracowała godzin 25 tygodniowo. Z dniem 15/3/1919 została przeniesioną do szkoły kolejowej w Żbikowie.”

 

Antoni Makowski – „nauczyciel w IX kl. rangi. Prowadził Ib oddział – ponadto udzielał nauki arytmetyki w III oddziale. Udzielał razem 25 godzin tygodniowo. Był gospodarzem Ib oddziału.”

 

Józef Mroczkowski – „nauczyciel w IX kl. rangi. Gospodarz i wychowawca IV oddziału udzielał tygodniowo 25 godzin lekcji. Od 1/5 1919 był równocześnie nauczycielem w szkole kolejowej w Żbikowie.

 

Piotr Ostrowski – „nauczyciel w XI kl. rangi. Udzielał do dnia1/3 1919 nauki rysunków w II,     III, IV i V oddziale, oprócz tego był wychowawcą i gospodarzem III oddziału. Udzielał 20  godzin lekcji tygodniowo.”
    „Ś.p. Piotr Ostrowski – nauczyciel, lat 38, zmarł po długich cierpieniach z powodu  gruźlicy płuc w dniu 2 czerwca. Był dobrym obywatelem i nauczycielem. Artysta malarz i turysta, kochał bardzo przyrodę. Żal powszechny i współczucie dla wdowy i córki – towarzyszyły Mu do mogiły. Cześć Jego pamięci!”

 

Ks. Władysław Roguski – „prefekt i nauczyciel religji. Udzielał 10 godzin tygodniowo nauki religji we wszystkich oddziałach z wyjątkiem Ia.”

Jan Rodzewicz – „nauczyciel w IX kl. rangi, gospodarz i wychowawca Ia oddziału, udzielał nauki śpiewu w V oddziale. Razem 24 godzin tygodniowo.”   

 

Jan Wolfram – „nauczyciel zastępca. Prowadził do 31/12 1918 V oddział – poczem wstąpił w szeregi armji polskiej.”

 

Czesław Żelazny – „nauczyciel i kierownik szkoły objął posadę z dniem 12. marca 1919.     Prowadził V oddział jako gospodarz. Udzielał 25 godzin lekcji tygodniowo.”           
                                                                                                                                                                                                                     Cytaty pochodzą ze „Sprawozdania 5 klasowej 5 cio oddziałowej publicznej Szkoły powszechnej imienia Tadeusza Kościuszki w Pruszkowie za rok szkolny 1918/19” zawartego w „Книга єкзаменацінныхъ протоколовъ прушќовского фабричнаго однокласного общаго начальнаго учлища”

 

2. Sprawozdanie z działalności sklepiku uczniowskiego z 1919 r.

 

Spółdzielczy sklepik Uczniowski „Wisła”

W dniu 13 maja 1919 otwarto w szkole tut. „Spółdzielczy Sklepik uczniowski”. Członków udziałowców było do 21/6 1919 – 24 ch.

            Zarząd Sklepiku składa się z 6 osób:

            Gospodarzem wybranym został Edward Rynkiewicz (V oddz.)

Sklepowym                                 Marjan Jasiński (V oddz.)

Kasjerem                                    Wacław Woynarowicz (V oddz.)

Rachmistrzem                             Antoni Kępiński (V oddz.)

Kontrolerem I                            Jan Kalbarczyk (IV oddz.)

Kontrolerem II                           Jan Jarząbek (V oddz.)

Opiekunem kooperatywy jest Czesław Żelazny, kierownik szkoły.

Obowiązywał statut i regulamin, ułożony przez ?E. Bońkowskiego

Odbyły się 4 zebrania Zarządu 3 Walne zebrania

Uroczyste otwarcie Sklepiku odbyło się 13. maja. Sklepik zaopatrzony był w artykuły

 i przybory, służące do użytku młodzieży szkolnej.

Zarząd sklepiku prowadził samodzielnie agendy tego Stowarzyszenia.; kontrolę wzgl. pieczę wykonywał opiekun.

Bilans

Sklepiku w dniu 26. czerwca 1919 r.

Stan czynny:

Gotówką:                            89 мк 10 fen.

Remanent towaru               57        69

                          Razem     146        79

Stan czynny

Udziały po 20 fen.             21 мк 60 fen.

Kapitał rezerwowy           88       05

Wierzyciele                       11       60

Czysty zysk                       25       54

                                       146       79

Sprawozdanie w dniu 26. czerwca 1919

Od 13 maja do 26 czerwca 1919 r. nabyto towaru na sumę 86 мк 55 fen. Cena sprzedażna tego towaru wynosi 120.00 мк. Sklepik więc otrzymuje zysku brutto 33 мк 45 fen.

Sprzedano towaru do 26/6 na sumę                                    55 мк 90 fen.

Pozostało towaru(po cenie sprzedażnej) na sumę              64      10

Po potrąceniu 10% wartość pozostałego towaru wynosi   57      69

                               Zestawienie

Sprzedano towaru na sumę                                                55 мк 90 fen.

Pozostałość                                                                        57      69

                                                                    Razem           113 мк 59 fen.

Nabyto ten towar za                                                          86       55

                                                                    Zysk brutto   27 мк 04 fen.

Koszta handlowe                                                               1       50

                                                                   Zysk netto     25 мк 54 fen.

 

3. Sprawozdanie za rok szkolny 1918/1919 (fragmenty)

Sprawozdanie

5 klasowej, 5 cio oddziałowej publicznej Szkoły powszechnej

imienia Tadeusza Kościuszki

w Pruszkowie za rok szkolny 1918/19. –

 

I część:   protokół z konferencji nauczycielskiej

II – „ –  sprawozdanie

/…/

Nekrolog:

1. Ś.p. Piotr Ostrowski – nauczyciel, lat 38, zmarł po długich cierpieniach z powodu  gruźlicy płuc w dniu 2 czerwca. Był dobrym obywatelem i nauczycielem. Artysta malarz i turysta, kochał bardzo przyrodę. Żal powszechny i współczucie dla wdowy i córki – towarzyszyły Mu do mogiły. Cześć Jego pamięci!

2. Ś.p. Mitalska Marja – uczennica Ib oddziału zmarła w maju.

3. Ś.p. Tomczak Aleksander – uczeń II oddziału umarł w maju na zapalenie mózgu.

Wycieczki:

1. W dniach od 28 maja do 1 czerwca 1019 odbyła się wycieczka szkolna do Krakowa i Wieliczki. Wzięły w niej udział dzieci wszystkich tut. szkół wraz z częścią personelu nauczycielskiego. Razem było 104 uczestników, w tem 81 dzieci. Wycieczkę zorganizował i prowadził Czesław Żelazny.

2. W tychże dniach – odbyła się wycieczka do Warszawy pod kierownictwem naucz. Dobrowolskiego Stanisława. Wzięli w niej udział nauczyciele, nauczycielki i 250 dzieci tut. szkół.

/…/

Fizyczny rozwój młodzieży. Wycieczki. Związki.

Młodzież tutejszej szkoły przebywała podczas przestanków między godzinami na podwórzu szkolnem. W zimie w klasach i na korytarzach. Brak sali rekreacyjnej (gimnastycznej) daje się dotkliwie odczuwać.

Młodzież wzięła w dniach od 28 maja do 1 czerwca 1919 udział w wycieczce naukowej do Krakowa, Wieliczki i Warszawy pod kierunkiem nauczycieli.

Młodzież IV i V oddziału utworzyła 2 związki pod wezwaniem: Związek chłopców im. T. Kościuszki i Związek dziewcząt im. Królowej Jadwigi. Związki te miały na celu rozbudzenie u nich życia towarzyskiego i przygotowanie do przyszłego życia obywatelskiego. Z punktu widzenia pedagogicznego – związki te dały dobre rezultaty. Młodzież wyrabiała się i uszlachetniała, - pilną była i rozumniejszą. Poza referatami, zabawami, wycieczkami urządzały te związki przedstawienia amatorskie, z których dochód przeznaczały na cele patrjotyczne lub dobroczynne.

 

/…/

4. Tekst wystąpienia kierownika szkoły p. Czesława Żelaznego

Kilka słów do rodziców.

            Szkoła może swój trudny, wielki i święty obowiązek, którym jest kształcenie i wychowywanie dzieci jej powierzonych, tylko wtedy spełnić, jeżeli ją dom wspierać będzie. Nauczyciel zna swych uczniów i swoje uczennice tylko ze sali szkolnej i dlatego chcąc wywiązać się ze swego zaszczytnego zadania, musi poznać także ich stronę indywidualną.

Z tego powodu szkoła ma prawo żądać, aby rodzice lub ich zastępcy z całem zaufaniem, szczerością i otwartością, która nawet błędów dziecka zataić nie pozwala, zwracali się we wszystkich wypadkach wątpliwych do grona nauczycielskiego i kierownika szkoły, u którego jakby u swego dobrego przyjaciela zawsze znajdą radę i pomoc. To wzajemne porozumiewanie się, bez względu na to, czy dziecko dobre czyni postępy i poprawnie się zachowuje, czy wymaganiom szkoły częściowo tylko lub wcale zadość nie czyni, powinno być częste i regularne, bo tylko w ten sposób można wcześnie zaradzić złemu. Dotąd jeszcze rozpowszechnione jest między rodzicami i opiekunami zapatrywanie, że się naprzykrzają nauczycielom (-lkom), gdy się do nich po informację udają. To jest błąd, który raz ustać powinien. Za wielkie też zaniedbanie ze strony rodziców lub ich zastępców uważałaby szkoła, jeżeliby dopiero z powodu niepomyślnych cenzur zdobyli się na odwagę zasięgnięcia rady, bo w tych wypadkach zachodzi obawa, że za późno będzie zapobiec złemu.

            Aby to porozumienie z domem rodzicielskim ułatwić i ożywić, przyjmować będzie od 1/9 1919 kierownik szkoły strony każdego dnia w tygodniu między godziną 11 a 12 tą, a grono nauczycielskie udzielać będzie informacji w niedziele po 15 i po 1 szym każdego miesiąca od godziny 10 do 11 tej. Nadto dwa razy w półroczu odbywać się będą konferencje klasowew sprawie zachowania się i postępu uczniów i o niepomyślnym wyniku zawiadamiać się będzie rodziców nawet piśmiennie, jeżeli się osobiście w szkole nie zgłoszą.

Sprawę nadzoru i wychowywania dzieci poza szkołą omawiać się będzie jak dotąd, na kwartalnych wiecach rodzicielskich i referować na zebraniach Stowarzyszeń miejscowych. Opieka Szkolna zajmie się sprawą zaopatrywania biednej dziatwy w odzież, obuwie, przybory szkolne, - odwiedzać będzie dzieci w mieszkaniach, - lekarz zaś szkolny w porozumieniu z opieką zorganizuje bezpłatną poradę i pomoc lekarską dla biednej dziatwy szkolnej.

            Wszyscy rodzice otrzymają przy wpisie „Regulamin”, a uczniowie i uczennice „przepisy szkolne”.

            Z przyjemnością stwierdza kierownik szkoły na tem miejscu, że stosunek między szkołą a domem był w ubiegłym roku (ostatnim kwartale) dosyć poprawny, a porozumiewanie się dosyć częste i zwykle owocne. Oby to harmonijne i żywe współdziałanie szkoły i domu i na przyszłość nie tylko nie ustało, ale się raczej wzmogło i spotęgowało dla dobra naszej ukochanej młodzieży.

/…/

            W Pruszkowie, dnia 20 czerwca 1919.

Czesław Żelazny

Kierownik szkoły

 

5. Lista darczyńców na szkolny sztandar 1933 r. (zapisy z pamiątkowych gwoździ umieszczonych na drzewcu sztandaru)

1. Związek Obrońców Praw Kobiet w Pruszkowie (Zw.Pracy Obywatelskiej Kobiet?)
2. Klub Sportowy „Znicz” w Pruszkowie
3. Stowarzyszenie Mechaników w Pruszkowie
4. „Odrodzenie” w Pruszkowie
5. Straż Ogniowa w Pruszkowie
6. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”
7. Związek Kupców Polskich w Pruszkowie
8. Związek Inwalidów Wojennych Rz.P. w Pruszkowie
9. Koło Absolwentów szkoły im. Tadeusza Kościuszki w Pruszkowie
10. Ognisko Nauczycielskie w Pruszkowie
11. Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości
12. Związek Obrońców Kr. Zach. w Pruszkowie
13. Józef Cichecki – Burmistrz miasta Pruszkowa
14. Stanisław Berent – wiceburmistrz miasta Pruszkowa
15. Bolesław Jakubowski – wizytator szkół
16. Józef Radwański – inspektor szkolny
17. Leon Jóźwiak – opiekun szkoły
18. Dyr. Leon Ostrowski (Zan)
19. Dyr. Julian Gomuliński (Szkoła Rzemieśln. Handlowa)
20. Inż. Wojciech Radomski
21. Inż. Leszek Majewski
22. Józef Kwasiborki – ławnik
23. Ksiądz Proboszcz Edward Tyszka
24. Ksiądz Profesor Franciszek Bujalski
25. K. Anduckiewicz
26. Ewdard Barylski
27. Tadeusz Biernacki
28. Zofia Borkowska
29. Władysława Braunowa
30. H. i M. Braunowie
31. Zygmunt Bujnik
32. Janina Cichoń
33. Bohdan Cioth
34. L. i  J. Golachowie
35. Marian Grabowski
36. Aniela Hammer
37. J. i J. Jabłońscy
38. Stanisława Janiszewska
39. Hipolit Jarzębowski
40. Maria Jóźwiak
41. J. i M. Kalicińscy
42. Stanisława Królikowska
43. Franciszek Krysiak
44. L. i Wł. Kucharscy
45. Piotr Kukliński
46. Feliks Łaszczyński
47. Ludwik Maciążkiewicz
48. Antoni Makowski
49. Fr. i M. Makulcowie
50. Felicja Malińska
51. W. Mazurkiewicz
52. Elżbieta Mazurkiewiczowa
53. Jan Mroczkowski
54. Z. i F. Myśliborscy
55. Eugeniusz Ordysiński
56. Teofila Orlańska
57. Henryk Pawełczyński
58. Aleksandra Pawlikowska
59. W. i D. Plachowie
60. Stanisław Radomski
61. Jan Rodzewicz
62. M. Rossakowa
63. J. i M. Rybarczykowie
64. Helena Ryzińska
65. Stefan Szeppe
66. Stefania Szyszko
67. J. Świerczyński
68. Eugenia Świetlińska
69. Stanisław Timme
70. Z. i M. Ulmerowie
71. W. i M. Wiśniewscy
72. Lucjan Wójtowicz
73. Kazimiera Zajączkowska
74. J. Zawadzki
75. Walentyna Zek
76. Zofia Zdrójkowska

+ 3 zagubione: Towarzystwo Cyklistów w Pruszkowie, N.O.K.(Narodowa Organizacja Kobiet) w Pruszkowie

 

6. Lista uczniów wyznania mojżeszowego, rok szkolny 1937/38

 

Okręg Szkolny Warszawski                                          Dziennik na rok szkolny 1937/38

Powiat warszawski                                                       7 klasowa Publiczna Szkoła Powszechna   

Gmina Pruszków                                                                      (przed przemianowaniem szkoły)

                                                                                     Publiczna Szkoła Powszechna III stopnia                                                                                                           (po przemianowaniu)

                                                                                     Nr - 

                                                imienia T. Kościuszki

                                                                                     z polskim językiem nauczania

                                                                                     w Pruszkowie

                                                                                     ul. Kościuszki

Opiekun Frenkiel Jo..?

REJESTR UCZNIÓW

	Klasa	Nazwisko i imię ucznia	Szkoła	Imię ojca (matki) lub imię i nazwisko opiekuna	Adres ojca (matki) lub opiekuna
1	I	Grynszpan Szloma	Mar. Kon.	Lejzor	3-maja 44
2		Frucht Regina	Piłsudsk	Zelik	Bol.. Prusa
3		Nus Aron	„	Abram	„
4		Nus Sara	„	Abram	„
5		Paluch Michel	„	Jakób	Kościuszki 5
6		Rozencwajg Sura	Żółk.	Chil	Bol. Prusa 5
7		Skórnik Chana	„	Lejb	„        „    23
8		Szarfmeser Chana	„	Estera	„        „     4
9		Postemak Gucia	Piłs.	Lejb	Nowowiejska 3
1	II	Birnbaum Heniek	Kościusz.	Mordko	Bol. Prusa 2
2		Cukier Rózia	„	Leon	„        „    7
3		Grynszpan Marysia	Piłsud.	Lejzor	3-maja 44
4		Moszkowicz Hanka	Żółk.	Izrael	Bol. Prusa
5		Niedźwiedź Olek	Kośc.		Kościuszki
6		Sierpska Lusia	Żółk.	Wolf	Bol. Prusa
7		Szapiro Fredzia	„	Abram	Kraszewskiego 9
8		Zycherblat Zosia	„	Szlama	Kraszewskiego 9
1	III	Grynszpan Szlama	Żółk.	Jakób	Bol. Prusa 18
2		Engiel Rywka	Kośc.	Rózia	Kościuszki 11
3		Hamersztajn Hela	Piłs.	Nojach	Krótka 4
4		Hofman Justyna Kajla	Kośc.	Kajla	Kościuszki 14
5		Kamerfuks (?) Rózia	„	Josek	Bol. Prusa 24
6		Mejtman Wolf	Piłs.	Syma	„        „     „
7		Piekarek Estera	Żółk.	Leon	„        „    15
8		Radzińska Nacia	Piłs.	Cudyk	„        „    24
9		Rajch Mrudla	M. Kon.	Prukwas (Pinkwas ?)	„        „
10		Leszno Wiszek	Piłs.	Mania	Kościelna 7
11		Zyk Majta	Kośc.	Dawid	Kościuszki 39
12		Zylberman Edzia	„	Szyja	Bol. Prusa 14
1	IV	Birnbaum Bronia	Żółk.	Icek	„       „
2		Birnbaum Mania	„	„	„       „
3		Grynszpan Benek	Kośc.	Abram	Kościuszki
4		Fabiszewicz Edzia	Żółk.	Majer	Bol. Prusa
5		Horowicz Łaja	„	Majer	„        „
6		Stołowicz Ewa	M. Kon.	Jakób	„        „
7		Szajer Chaim	Żółk.	Suszel	„        „
8		Rozencwajg Mania	„	Icek	„        „
9		Szrejber Fredzia	„	Szmul	„        „
10		Wajnrajch Cesia	Szk. ?	Jankiel
11		Zyk Frania	Kośc.	Dawid	Kościuszki 30
1	V	Izraelewicz Rózia	„	Lejba	„
2		Herszkowicz Dwojra	„	Moszek	„
3		Kamerfuks Ben-Cyjon	„	Abram	Bol. Prusa
4		Mokobocka Regina	Żółk.	Leon	„
5		Markus Maurycy	Piłs.	Josek	„
6		Rotbaum Rajzla	Kośc.	Jankiel	Kościelna
7		Szpilberg Noema	Żółk.	Szmul	„
8		Wajnrajch Genia	„	Jankiel	Bol. Prusa
9		Zaleman Jontel	Piłs.	Max	„
1	VI	Gold Andzia	Kośc.	Mania	Kościuszki
2		Hamersztajn Szmul	Żółk.	Nojach	Bol. Prusa
3		Hamersztajn Genia	„	Nojach	„       „
4		Hofman Irena	Piłsud.	Mojżesz	„       „
5		Chelemer Wicia	Kośc.	Szymon	Kościuszki
6		Engel Jakób	Piłsuds.	Icchok	Kraszewskiego
7		Rozenman Renia	Żółk.	Izrael	„
8		Kiwkowicz Dudek	„	Hersz	„
9		Szwarc Regina	M. Kon.	Josek	Kraszewskiego
10		Stołowicz Frania	„     „	Jakov	„
11		Wajnrajch Karol	Żółk.	Izrael	Bol. Prusa
12		Birbaum Moniek	Kośc.	Mordechaj	Kościuszki
13		Taub Cesia	C. Skł.	Abram Zelman	3 maja 61
14		Rajch Balka	M. Kon.	Pinchos	Wesoła 20
1	VII	Berkowicz Nusia	M. Kon.	Izrael	3go maja 35
2		Bryner Mojsze	Kośc.	Jakób	„
3		Beglückter Adela	Piłs.	Izydor	Kościuszki 41
4		Bernsztajn Froim	„	Moszek	Bol. Prusa 40
5		Gerszyniak Bluma	Kośc.	Jakób	Tad. Kośc. 11
6		Chajman Jerzy	Żółk.	Stefan	Bol. Prusa 27
7		Krajdman Estera	M. Kon.	Justyna	3go maja 32
8		Perkan Miriam	Piłs.		Kraszewskiego
9		Rojzman Pola	Piłs.	Wolf Ber	Bol. Prusa 34
10		Skórnik Lonia	„	Lejbuś	„        „    23
11		Tamboryn Tobcia	Żółk.	Chaim	Krótka 7
12		Wajcer Andzia	Piłs.	Abram	Bol. Prusa 26
13		Wilner Chaim	Kośc.	Abram	Kościuszki 3
	IV	Farbman Estera	Żółk.	Pinchos	Niecała 5
	„	Goldsztajn Chana	Piłs.	Abram	Kościelna 3
	„	Piekarek Fryda	Żółk.	Lejbuś	Bol. Prusa 15
	„	Rozenman Lejzor	Piłs.	Dawid	Kraszewskiego 13
	„	Płatkiewicz Ruchla	„	Moszek	Narodowa 15
	„	Paluch Moniek	Żółk.	Mordko	Kraszewskiego 4
	V	Oberżajski	Kośc.	Dawid	Kościuszki
		Zonand		Szymon	Bol. Prusa
		Grynszpan Chaim	Kośc.	Lejba	Kraszewskiego
	VI	Rotenberg Etla	Żółk.	Jerachmil	11 listopada 54